Quyết định 4551/QĐ-UBND năm 2007 phê duyệt Đề án phát triển ngành thương mại tỉnh Tiền Giang đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 do Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang ban hành
Quyết định 4551/QĐ-UBND năm 2007 phê duyệt Đề án phát triển ngành thương mại tỉnh Tiền Giang đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 do Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang ban hành, 60289, Minh Nhật, Văn Bản Mua Bán Nhanh
, 13/12/2007 09:10:00| Số hiệu: 4551/QĐ-UBND | Ngày ban hành: 13 tháng 12 năm 2007 |
| Loại văn bản: Quyết định | Người ký: Trần Thanh Trung |
| ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TIỀN GIANG | CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM |
| Số: 4551/QĐ-UBND | Mỹ Tho, ngày 13 tháng 12 năm 2007 |
QUYẾT ĐỊNH
PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN PHÁT TRIỂN NGÀNH THƯƠNG MẠI TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2010 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TIỀN GIANG
Căn cứ Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân ngày 26/11/2003;
Căn cứ vào Quyết định số 27/2007/QĐ-TTg ngày 15/02/2007 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thương mại trong nước đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020;
Xét đề nghị của Sở Thương mại và Du lịch tỉnh Tiền Giang tại Tờ trình số 1282/STMDL-QLTM ngày 14/11/2007,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Phê duyệt Đề án phát triển ngành thương mại tỉnh Tiền Giang đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020.
Sở Thương mại và Du lịch chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố Mỹ Tho, thị xã Gò Công tổ chức triển khai thực hiện Đề án này.
Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.
Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh; Giám đốc Sở Thương mại và Du lịch; thủ trưởng các sở, ngành tỉnh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố Mỹ Tho, thị xã Gò Công chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.
| TM. ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH |
ĐỀ ÁN
PHÁT TRIỂN NGÀNH THƯƠNG MẠI TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2010 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
(Ban hành kèm theo Quyết định số 4551/QĐ-UBND ngày 13 tháng 12 năm 2007 của Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang)
Phần 1:
HIỆN TRẠNG PHÁT TRIỂN NGÀNH THƯƠNG MẠI TỈNH TIỀN GIANG THỜI KỲ 1996-2005
A. CÁC CHỈ TIÊU TỔNG QUÁT THỜI KỲ 1996-2000 VÀ 2001-2005
Thời kỳ 1996-2000, tốc độ tăng trưởng GDP của tỉnh Tiền Giang là 8,1%. Trong đó, tăng trưởng GDP thương mại - dịch vụ là 13,4%. Sau 5 năm giá trị thương mại - dịch vụ tăng 87% và chiếm thứ 2 trong GDP của tỉnh sau ngành nông lâm ngư nghiệp. Cơ cấu tỷ trọng tăng từ 24,63% (năm 1996) lên 28,2% (năm 2000). Riêng GDP thương mại - du lịch (không tính các ngành dịch vụ) tăng từ 432,794 tỷ đồng (năm 1996) lên 578,191 tỷ đồng (năm 2000) tăng bình quân 13,4%/năm. Năm 2000 chiếm 31,33% trong cơ cấu GDP khu vực III và 8.84%/GDP toàn tỉnh.
Năm 2005 là năm đánh dấu bước chuyển biến tích cực và toàn diện trong toàn bộ nền kinh tế của cả nước và Tiền Giang nói riêng, nhiều chủ trương, chính sách của Trung ương và địa phương thực sự đi vào cuộc sống, tạo nhiều động lực mới, kích thích mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Tốc độ tăng trưởng GDP của tỉnh đạt 10,6%.
Như vậy, trong 5 năm 2001-2005, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đạt 9%/năm (mục tiêu kế hoạch 5 năm tăng 9-10%/năm). Trong đó, khu vực I tăng 5%/năm, khu vực II tăng 16,8%/năm và khu vực III tăng 11,4%/năm. Trước tình hình trên, ngành Thương mại và Du lịch Tiền Giang đã có nhiều nỗ lực phấn đấu để hoàn thành nhiệm vụ và chỉ tiêu kế hoạch đề ra và đạt được một số kết quả chủ yếu như sau:
- Giá trị sản xuất ngành Thương mại và Du lịch toàn tỉnh tăng bình quân: 11,79%/năm (kế hoạch 2001-2005 là: 12,26%/năm).
- GDP khu vực III tăng 11,4%. Chiếm 29,5% trong GDP của tỉnh (năm 2005).
- GDP ngành Thương mại và Du lịch tăng bình quân: 11,2%/năm, chiếm 33,15% GDP khu vực III và chiếm 9,78% GDP toàn tỉnh (năm 2005).
- Tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội năm 2005 đạt 8.800 tỷ đồng, tăng bình quân 10,6%/năm (kế hoạch là 10%/năm).
- Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2005 đạt 182,55 triệu USD (xuất khẩu hàng hóa 166,7 triệu USD, xuất khẩu dịch vụ: 15,85 triệu USD), tăng bình quân 13,92%/năm (kế hoạch đề ra là 18-20%/năm).
- Tổng kim ngạch nhập khẩu năm 2005 đạt 40,884 triệu USD (nhập khẩu hàng hóa 25,632 triệu USD, nhập khẩu dịch vụ 15,252 triệu USD), tăng bình quân 12,76%/năm (kế hoạch đề ra là 23,2%).
B. THỰC TRẠNG VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI 1996-2005
I. THỰC TRẠNG VÀ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI TRÊN THỊ TRƯỜNG TRONG NƯỚC
1. Tổ chức nguồn hàng phục vụ tiêu thụ nội địa và sản xuất hàng xuất khẩu
a) Nguồn hàng từ sản xuất trong nước
- Loại hàng hóa phục vụ xuất khẩu chủ yếu:
+ Lúa gạo: Sản lượng lúa của tỉnh Tiền Giang giai đoạn 1997-2000 đạt trên 1,3 triệu tấn/năm, nhưng từ năm 2001 đến nay, năng suất tăng do áp dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật nhưng sản lượng chỉ đạt 1,28 triệu tấn/năm do chuyển đổi cơ cấu cây trồng, diện tích trồng lúa bị thu hẹp. Bình quân mỗi năm, lúa ở tỉnh Tiền Giang dành khoảng 33% sản lượng lúa để xuất khẩu.
+ Thủy sản: Sản lượng đánh bắt thủy sản tỉnh Tiền Giang ngày càng tăng giai đoạn 1996 - 2000 đạt bình quân 85 ngàn tấn, từ năm 2001 đến nay đạt khoảng 119 ngàn tấn, trong đó năm 2005 đạt 136 ngàn tấn. Bình quân mỗi năm, thủy sản ở tỉnh Tiền Giang dành khoảng 20% sản lượng để xuất khẩu.
+ Hàng Công nghiệp: Mặt hàng phục vụ xuất khẩu đáng chú ý gồm:
· Thủy sản đông lạnh: Giai đoạn từ 1996-2000, bình quân đạt 2,3 ngàn tấn/năm. Từ năm 2001 đến nay đạt gần 8,5 ngàn tấn/năm.
· Rau quả chế biến: Giai đoạn từ 1996-2000, đạt gần 2 ngàn tấn/năm, từ 2001-2005 đạt trên 4 ngàn tấn/năm.
· Hàng dệt may: Giai đoạn từ 1996-2000, đạt gần 2 triệu sản phẩm/năm, từ 2001-2005 đạt trên 7 triệu sản phẩm/năm.
- Loại hàng hóa tiêu dùng nội địa là chủ yếu:
Hàng hóa là nông sản bao gồm các loại ngoài lúa, gạo, trái cây, khóm (dứa) và thủy sản như: mía, ngô, khoai, trâu, bò, gà, vịt.
Phần lớn trước khi đưa vào lưu thông, ngô, khoai được sơ chế ở các hộ gia đình. Việc chế biến chủ yếu nhằm phân loại sản phẩm, chưa thực hiện các công nghệ chế biến sâu làm gia tăng giá trị hàng hóa.
Việc mua gom các nông sản khác nêu trên chủ yếu do tư thương thực hiện. Các doanh nghiệp nhà nước hầu như không tham gia mua gom các loại nông sản này.
b) Nguồn hàng từ nhập khẩu:
Hàng nhập khẩu của tỉnh chủ yếu là vật tư, máy móc, thiết bị, phụ tùng phục vụ sản xuất và gia công hàng xuất khẩu là chủ yếu, phục vụ tiêu dùng của dân cư chiếm tỷ lệ không đáng kể. Các mặt hàng chủ yếu nhập khẩu: Phân bón, thuốc trừ sâu, nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, phụ tùng, vải, dược phẩm...
Việc nhập khẩu được căn cứ vào tình trạng cung cầu ở thị trường trong nước. Tiến độ nhập khẩu và chủng loại hàng hóa do các doanh nghiệp tự quyết định trên cơ sở hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Ngoài ra, nhập khẩu của các doanh nghiệp còn một phần do nhu cầu sản xuất, gia công hàng xuất khẩu hoặc tái xuất của các doanh nghiệp.
2. Tình hình bán lẻ hàng hóa và cung ứng dịch vụ thương mại
Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ xã hội thời kỳ 1996-2005 của tỉnh Tiền Giang đạt 57.657 tỷ đồng, bình quân mỗi năm đạt được 5.765 tỷ đồng, tăng 13,49%/năm. Năm 1996 đạt 2.916 tỷ đồng, những năm tiếp theo tuy tốc độ tăng bình quân hàng năm thấp hơn nhưng quy mô; dung lượng hàng hóa, dịch vụ lưu chuyển vẫn đạt ở mức cao (năm 2005: 8.800 tỷ đồng, gấp 3 lần so năm 1996) là tỉnh có tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ xã hội khá lớn, đứng hạng thứ 2 và chiếm 12,24% khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Tốc độ tăng trưởng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ xã hội bình quân thời kỳ 1996 - 2000 tăng khá nhanh là do tăng lên về lượng. Do ở thời kỳ này, xuất khẩu gạo và hàng nông sản khác đạt khá. Thu nhập của nông dân tăng lên, làm cho nhu cầu về vật tư; nguyên; nhiên liệu và hàng hóa tiêu dùng tăng. Tuy nhiên, trong thời kỳ 2001-2005 tốc độ tăng bình quân có chậm lại (10,6%/năm) do tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ đã ở mức cao. Khả năng tiêu thụ một phần có xu hướng đi dần đến bão hòa, mặt khác do giá cả nông sản hàng hóa giảm, giá xuất khẩu hàng hóa giảm, kinh tế tăng trưởng chậm lại, thu nhập của dân cư giảm, nhất là nông dân, kéo theo giảm sút sức mua của xã hội.
3. Thực trạng phát triển doanh nghiệp thương mại và hộ kinh doanh cá thể thời kỳ 1996 - 2005
a) Doanh nghiệp nhà nước:
Về số lượng, năm 1996 có 29 doanh nghiệp nhà nước. Đến năm 2005 chỉ có 14 doanh nghiệp. Trong đó, có 02 doanh nghiệp do trung ương quản lý.
Thời kỳ 1996 - 2005, các doanh nghiệp nhà nước tiếp tục được củng cố và sắp xếp lại, đổi mới hoạt động kinh doanh và nâng dần hiệu quả kinh doanh. Các doanh nghiệp nhà nước kinh doanh kém hiệu quả, làm ăn thua lỗ hoặc sáp nhập với đơn vị khác, hoặc đổi mới hoặc tiến hành cổ phần hóa doanh nghiệp.
b) HTX Thương mại - Dịch vụ:
Các HTX TM-DV, trong những năm qua tuy còn gặp nhiều khó khăn và tốc độ phát triển còn chậm nhưng vẫn tiếp tục duy trì được sản xuất kinh doanh và đang từng bước phát triển theo hướng kinh doanh tổng hợp. Một số mô hình HTX mới chuyển đổi từ chuyên ngành sang kinh doanh dịch vụ tổng hợp. Nhìn chung nhờ có nhiều cố gắng trong mở rộng kinh doanh, phát triển thị trường, chủ động khai thác nguồn hàng nên một số HTX đã đạt được mức tăng trưởng khá, kinh doanh có hiệu quả, góp phần ổn định thị trường, phục vụ tốt sản xuất và đời sống dân cư nhất là ở địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Đến nay, có 10 HTX TM-DV hoạt động trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. c) Doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác
- Doanh nghiệp tư nhân, công ty trách nhiệm hữu hạn:
Các công ty trách nhiệm hữu hạn chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 3,7% trong tổng số doanh nghiệp, tuy nhiên số lượng này đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây. Năm 1996 chỉ có 01 công ty trách nhiệm hữu hạn, đến năm 2005 có 50 công ty trách nhiệm hữu hạn.
Trong cơ cấu doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế ở tỉnh Tiền Giang thì doanh nghiệp tư nhân có số lượng lớn nhất, từ năm 1996 đến nay, tỷ lệ này luôn ở mức 90 - 93% và luôn tăng qua các năm.
- Công ty cổ phần:
Thời kỳ 1996-2005, một số doanh nghiệp nhà nước đã được tiến hành cổ phần hóa. Nhìn chung, hoạt động của các doanh nghiệp cổ phần hóa có hiệu quả hơn so với khi chưa cổ phần hóa. Năm 2005, toàn ngành có 10 công ty cổ phần. Do các công ty cổ phần được cổ phần hóa từ các công ty nhà nước, nên về cơ bản hoạt động kinh doanh và thị trường vẫn dựa trên nền tảng của những năm trước. Đồng thời đã đổi mới hoạt động kinh doanh, trong đó, chủ yếu gắn kinh doanh thương mại với sản xuất chế biến nông sản và dịch vụ thương mại.
- Hộ kinh doanh thương mại:
Thời kỳ 1996-2005, số lượng người tham gia kinh doanh bình quân mỗi năm tăng gần 4%. Đến năm 2005, số người kinh doanh thương mại tỉnh Tiền Giang đạt 57 ngàn người với gần 32.000 hộ kinh doanh.
Hoạt động kinh doanh của hộ kinh doanh thương mại ở tỉnh Tiền Giang phát triển mạnh đối với các hoạt động mua gom nông sản, bán lẻ, với hầu hết các mặt hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng của sản xuất, của dân cư và cung ứng các dịch vụ thương mại, nhất là ở khu vực nông thôn. Hoạt động kinh doanh thương mại của hộ kinh doanh đã góp phần đắc lực đối với mua nông sản của nông dân, sản phẩm của các hộ tiểu thủ công nghiệp của các doanh nghiệp tư nhân, cung ứng vật tư, dịch vụ thương mại, nhất là vật tư nông nghiệp cho nông dân ...
Tóm lại, doanh nghiệp và hộ kinh doanh thương mại tỉnh Tiền Giang thời kỳ 1996 - 2005 đã có một bước phát triển so với những năm trước. Sự phát triển mạnh mẽ của doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh đã góp phần làm cho bộ mặt thị trường thay đổi, nhất là ở khu vực nông thôn. Các doanh nghiệp nhà nước có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức kinh doanh, tập trung vào các mặt hàng chủ yếu phục vụ sản xuất và tiêu dùng của dân cư. Tuy nhiên, theo yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì sự phát triển của doanh nghiệp và hộ kinh doanh vẫn còn chậm, mô hình hoạt động vẫn còn lúng túng, sự phát triển nặng về tự phát, chưa phát triển trên một định hướng và quy hoạch thống nhất.
4. Kết cấu hạ tầng thương mại
a) Hệ thống chợ:
Đến cuối năm 2005, toàn tỉnh có 174 chợ, trong đó chợ ở thành phố, thị xã, thị trấn là 24 (chợ đô thị) và 150 chợ nông thôn. Có 144 chợ được xây dựng bán kiên cố và kiên cố, 30 chợ nhóm với lều quán và ở ngoài trời. Trong 174 chợ có 6 chợ loại I, 26 chợ loại II và 112 chợ loại III. Tổng số diện tích chợ trong toàn tỉnh là 221.711 m2. Trong đó diện tích đã xây dựng kiên cố và bán kiên cố là 41.823m2, trong số này diện tích đã được bố trí các quầy, sạp mua bán là 25.354m2. Số hộ kinh doanh (bình quân) ở các chợ trong toàn tỉnh đến cuối năm 2005 là 15.756, trong đó hộ kinh doanh cố định là 12.804 hộ.
Nhìn chung hệ thống chợ đáp ứng được nhu cầu mua sắm của dân cư trong khu vực, hàng hoá phong phú, da dạng. Những chợ đầu mối, chợ thị trấn qua tăng cường công tác quản lý đã được đầu tư nâng cấp từng bước, sắp xếp nhóm ngành hàng, hoạt động dần dần có nề nếp, ổn định.
b) Hệ thống cửa hàng:
Trong 10 năm 1996 - 2005 các doanh nghiệp nhà nước và ngoài nhà nước có đầu tư cho hệ thống cửa hàng bán lẻ; trong đó khu vực ngoài nhà nước tăng khá nhanh. Nếu năm 1996, ngành TM-DL có 230 cửa hàng (trong đó thương nghiệp tập thể có 32 cửa hàng và điểm bán hàng). Thì đến cuối năm 2001 có 27.970 điểm kinh doanh và đến năm 2005 lên đến 32.000 điểm kinh doanh. Hệ thống bán lẻ đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng và vật tư cho sản xuất. Các loại hình mua hàng, bán hàng lưu động cũng tương đối phát triển trong thời gian gần đây. Hệ thống cửa hàng chuyên doanh phát triển khá như: xăng dầu, gas, vật liệu xây dựng, vật tư nông nghiệp, kim khí điện máy, thuốc chữa bệnh, hàng gia dụng, dịch vụ bưu điện văn hóa ở cơ sở…
5. Thực trạng và kết quả hoạt động xuất, nhập khẩu:
a) Xuất khẩu:
- Kim ngạch xuất khẩu:
Tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu bình quân của thời kỳ 1996 -2000 là 20%. Tổng kim ngạch xuất khẩu trong 5 năm đạt 558,543 triệu USD, bình quân mỗi năm đạt 111,71 triệu USD. Trong đó, so với năm trước, năm 1996 đạt 93,302 triệu USD tăng gấp 1,45 lần (năm 1995: 38,155 triệu USD) do lượng gạo, rau quả chế biến đông lạnh tăng vọt. Chính sự gia tăng đột biến này đã làm cho tốc độ tăng trưởng bình quân của thời kỳ 1996 - 2000 đạt rất cao, không phản ánh đúng thực chất tình hình hoạt động xuất khẩu của tỉnh cả thời kỳ này, nhất là kể từ năm 2000 và 2 năm sau (2001, 2002) giá cả hàng hóa nông, thủy sản xuất khẩu trên thị trường thế giới luôn có xu hướng giảm, mặt khác chưa có sự chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế hướng về xuất khẩu và việc phát triển thị trường ngoài nước còn nhiều hạn chế đã làm giảm kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh. Cụ thể kim ngạch năm 2000 đạt 95,139 triệu USD giảm 27,83% so năm 1999, năm 2001 đạt 73,052 triệu USD giảm 23,22% so năm 2000, năm 2002 đạt 66,816 triệu USD giảm 8,54% so năm 2001.
Tuy nhiên, đến năm 2003 tình hình tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu đã có sự thay đổi, đã tận dụng được lợi thế so sánh và chuyển dịch cơ chế kinh tế, phát triển sản xuất hướng về xuất khẩu, nghiên cứu và phát triển thị trường ngoài nước nên kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đã dần hồi phục và tăng so với trước. Cụ thể năm 2003 đạt 99,639 triệu USD, tăng 49,12%, năm 2004 đạt 124,477 triệu USD, tăng 24,93%, năm 2005 đạt 182,55 triệu USD, tăng 46,65%.
Trong cơ cấu kim ngạch xuất khẩu, từ năm 1996 - 2000, ngoài thành phần kinh tế nhà nước, có thêm doanh nghiệp liên doanh đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp ngoài nhà nước tham gia xuất khẩu. Các doanh nghiệp ngoài nhà nước xuất khẩu các mặt hàng chủ yếu là gạo (số lượng không lớn), bia và hàng thủ công mỹ nghệ, hàng hải sản chế biến, phần lớn xuất khẩu ủy thác và các doanh nghiệp nhà nước vẫn giữ vai trò chi phối hoạt động xuất khẩu (năm 1995: 98,15%, năm 2000: 82%). Giai đoạn 2001 - 2002, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước chiếm 96 - 97%, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chiếm tỷ lệ thấp từ 3 - 4%. Cuối năm 2003 đầu năm 2004, các khu; cụm công nghiệp đi vào hoạt động mạnh nên kim ngạch của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng lên từ 5 - 6%, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trong nước chiếm từ 94 - 95%. Tỷ trọng này cho thấy việc kêu gọi vốn đầu tư nước ngoài đến đầu tư ở tỉnh ta còn yếu.
Trong cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu thì nhóm hàng nông sản chiếm tỷ trọng lớn nhất (bình quân 74% trong cả giai đoạn 1996-2000), trong đó gạo là mặt hàng xuất khẩu chủ lực có tốc độ tăng bình quân 14% /năm (1996 - 2000). Tuy nhiên, trong 3 năm liên tiếp từ 97 - 98 - 99 và năm 2000 tốc độ tăng gạo xuất khẩu có chậm lại.
Nhìn chung, hoạt động xuất khẩu thời kỳ 2001 - 2005, mặc dù đã có sự nỗ lực cao nhưng mức tăng trưởng vẫn thấp, bình quân tăng 13,92%/năm, thay vì kế hoạch đặt ra là 18%/năm trong Chương trình phát triển xuất, nhập khẩu thời kỳ 2001 - 2010. Năm 1999 đạt 131,815 triệu USD là năm có kim ngạch xuất khẩu cao nhất của thời kỳ 1996 - 2004. Đến năm 2005 kim ngạch xuất khẩu bình quân đầu người đạt 107 USD.
- Về mặt hàng:
+ Gạo: Là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của tỉnh, vì tỉnh Tiền Giang nằm trong vùng trọng điểm sản xuất lúa, có điều kiện thuận lợi về thổ nhưỡng; khí hậu trong canh tác loại cây trồng này. Gạo đã góp phần làm tăng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh trong giai đoạn 2001 - 2005. Năm 2000, mặc dù giá xuất khẩu gạo thời điểm này không cao lắm nhưng tỉnh ta vẫn xuất được 270 ngàn tấn gạo và đạt trên 50 triệu USD chiếm 50%/tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh. Trong hai năm 2001 và 2002, xuất khẩu gạo trong tỉnh giảm liên tục do giá gạo thị trường thế giới giảm, kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh trong thời gian này cũng giảm từ 25,5% đến 34,7% so năm 2000. Đến giai đoạn 2003 - 2005, do ảnh hưởng của chiến tranh Irak, giá gạo thế giới luôn tăng và ở mức cao, xuất khẩu gạo của tỉnh phát triển mạnh (chiếm 40% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh) đã đẩy kim ngạch xuất khẩu của tỉnh tăng bình quân gần 14% so năm 2001.
+ Thủy hải sản: Giai đoạn 2001-2003 ngành thủy sản trong tỉnh gặp nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh và xuất khẩu thủy sản cũng gặp nhiều trở ngại do các nước nhập khẩu kiểm tra gắt gao dư lượng kháng sinh làm cho xuất khẩu thủy sản giai đoạn này liên tục giảm (từ 21- 43% so năm 2000), giai đoạn 2004-2005, xuất khẩu thủy sản dần dần hồi phục do các nhà máy chế biến thủy sản tại các khu công nghiệp đã hoạt động và còn đang mở rộng quy mô kinh doanh. Mặt hàng xuất khẩu thủy sản cũng được đa dạng như: cá phi lê đông lạnh, cá; nghêu đóng hộp. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2005 tăng 100% so năm 2001.
+ Hàng may mặc: Là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu chiếm từ 16 - 28% trên tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh giai đoạn 2001 - 2002, xuất khẩu chủ yếu vào thị trường EU. Giai đoạn 2003 - 2005, hàng may mặc của ta phát triển vượt bậc do hầu hết mặt hàng này đều xuất sang thị trường Mỹ (chiếm 32% kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc của tỉnh và tăng trên 60% so cùng kỳ 2002). Nhưng xuất khẩu vào thị trường này bắt đầu giảm vào cuối năm 2004 do Mỹ áp dụng hạn ngạch, các doanh nghiệp của ta đang quay lại thị trường truyền thống EU nhưng đây là thị trường khó tính và ta đang gặp phải đối thủ cạnh tranh lớn là Trung Quốc nên hàng dệt may của ta gặp không ít khó khăn.
+ Hàng rau quả và rau quả chế biến: Là mặt hàng có số lượng thị trường nhiều nhất trong số thị trường nông sản xuất khẩu (trên 50 thị trường) nhưng rau quả tươi của tỉnh chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc vì thị trường này gần gũi, mặt khác hàng rau quả của ta không bảo quản được lâu, hầu hết do tư thương xuất khẩu. Công ty Rau quả của tỉnh sau nhiều năm nỗ lực không ngừng đã đẩy kim ngạch xuất khẩu rau quả chiếm tỷ lệ cao trong tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh (giai đoạn 2001 - 2002 chiếm từ 1,5 - 2,5%, giai đoạn 2003 - 2005 chiếm từ 3,5 - 4% và tăng trên 2,5 lần so năm 2000).
+ Hàng thủ công mỹ nghệ: Tiềm lực của tỉnh ta rất lớn nhưng quy mô sản xuất nhỏ lẻ; không tập trung nên gây nhiều trở ngại về tâm lý đối với khách hàng nước ngoài khi họ muốn ký những hợp đồng lớn. Hiện nay các cơ sở chủ yếu gia công; cung cấp hàng cho các doanh nghiệp TP. HCM xuất khẩu.
Từ năm 2001 - 2002, kim ngạch xuất khẩu chiếm phần nhỏ (dưới 1 triệu USD/năm), đến giai đoạn 2003 - 2005, do sự cố gắng không ngừng của các đơn vị trong sản xuất và trong xúc tiến thương mại nên xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ có bước phát triển, tăng từ 50 - 300% so năm 2000.
- Về thị trường xuất khẩu: Có sự thay đổi đáng kể trong cơ cấu tổng kim ngạch xuất khẩu giữa các năm. Từ năm 2001, thị trường xuất khẩu chủ yếu là EU, các nước ASEAN, Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc và một số nước khác. Riêng từ giữa cuối năm 2002 đến nay nét nổi bật là xuất khẩu vào Hoa Kỳ tăng mạnh, trong đó hàng may mặc xuất khẩu có tốc độ tăng đột biến.
b) Nhập khẩu:
Thời kỳ 1996 - 2000, kim ngạch nhập khẩu không tăng trưởng mà giảm, bình quân 9,1%/năm. Nguyên nhân do việc nhập khẩu máy móc thiết bị phục vụ sản xuất công nghiệp chỉ thực hiện khi có yêu cầu mà yêu cầu này lại không ổn định do tăng trưởng đầu tư công nghiệp thời kỳ này chậm. Tuy vậy, nhập khẩu thời kỳ 2001- 2005 có phát triển và tăng trưởng qua các năm: Năm 2001 tăng 6,13% so với năm 2000, năm 2002 tăng 7,84% so với năm 2001, năm 2003 tăng 35,25% so năm 2002, riêng năm 2004 giảm 16,89% so năm 2003 do không nhập khẩu phân bón, năm 2005 tăng 44,54% so năm 2004.
Như vậy, tốc độ tăng kim ngạch nhập khẩu bình quân trong giai đoạn 2001 - 2005 đạt 13,21%/năm, so kế hoạch 5 năm đề ra là 23%/năm.
Nhìn chung, tốc độ tăng của kim ngạch nhập khẩu chưa tương xứng với tốc độ tăng của kim ngạch xuất khẩu. Nhập khẩu trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch nhập khẩu, bình quân 95%.
Mặt hàng nhập khẩu:
- Nhóm nguyên, vật liệu chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa, thời kỳ 1996 - 2000 đạt tỷ trọng bình quân 73%, thời kỳ 2001-2005 đạt tỷ trọng bình quân 92% (năm 2001: 96%, năm 2002: 98%, năm 2003: 85%, năm 2004: 88%, năm 2005: 92%).
- Nhóm còn lại là máy móc thiết bị và phụ tùng thay thế không ổn định, thay đổi tùy theo nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp. Cụ thể, thời kỳ 1996 - 2000: Năm 1995 đạt 1,559 triệu USD, 1996: vượt lên 8,49 triệu USD, 1997: 10,276 triệu USD, đến năm 1998 hạ xuống 6,239 triệu USD và năm 1999 chỉ đạt 444 triệu USD. Thời kỳ 2001-2005, năm 2002, nhập khẩu máy móc thiết bị chỉ có 494 ngàn, nhưng đến năm 2003 lên đến 3,588 triệu USD, năm 2004: 3,11 triệu USD, năm 2005: 2,085 triệu USD.
Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu: Phân bón, thuốc BVTV, máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu phục vụ gia công hàng xuất khẩu,…
Thị trường nhập khẩu chủ yếu là các nước ASEAN, Hàn Quốc, EU,…hàng nhập từ Châu Âu và Mỹ chiếm tỷ trọng nhỏ.
II. HOẠT ĐỘNG XÚC TIẾN THƯƠNG MẠI
1. Công tác cung cấp thông tin
- Từ năm 2003 Sở đã hoàn chỉnh và đưa vào vận hành website để giới thiệu tổng quan về kinh tế - xã hội và tiềm năng phát triển các sản phẩm xuất khẩu và phát triển du lịch của tỉnh. Mặt khác trang web cũng đã giới thiệu được danh sách và năng lực, lĩnh vực kinh doanh của các doanh nghiệp xuất khẩu trong tỉnh.
- Hợp tác trao đổi thông tin, xúc tiến thương mại và du lịch với Sở Thương mại và Du lịch Lào Cai, hỗ trợ nhau các thông tin như: thị trường của 2 địa phương, thị trường các tỉnh Tây Nam Trung Quốc. Tuy nhiên công việc này chưa được duy trì thường xuyên và chưa mang lại hiệu quả cao.
- Phối hợp với tạp chí Đông Nam Á phát hành tạp chí số 19-2003 bằng hai thứ tiếng Việt và Anh với chuyên đề đặc biệt nói về Tiền Giang để giới thiệu trong nước và nước ngoài.
2. Công tác mở rộng thị trường
Hỗ trợ và tổ chức cho các doanh nghiệp tham gia các hội chợ triển lãm trong và ngoài nước:
- Công ty Rau quả Tiền Giang (nay là Công ty cổ phần Rau quả Tiền Giang) tham dự hội chợ FOODEX - 2003 tại Chiba - Nhật Bản, giúp Công ty tiếp cận thị trường mới, chào bán mặt hàng khóm đông lạnh, nha đam và bắp non.
- Công ty Thương nghiệp Tổng hợp Tiền Giang (nay là Công ty cổ phần Thương mại Satra Tiền Giang) và Công ty Rau quả tham gia Hội chợ Côn Minh (Trung Quốc).
- Hỗ trợ Công ty Du lịch Tiền Giang (nay là Công ty cổ phần Du lịch Tiền Giang) tham gia hội chợ triển lãm Tuần lễ xanh quốc tế Việt Nam tại Huế từ 28/8 - 03/9/2003, trưng bày triển lãm kết quả thực hiện bảo vệ môi trường xanh của tỉnh, giới thiệu du lịch sinh thái, các di tích lịch sử - văn hóa, sản phẩm nông thủy sản, hàng thủ công mỹ nghệ,...
- Được sự hỗ trợ của Bộ Thương mại (nay là Bộ Công thương) đã cử lãnh đạo Công ty Thương nghiệp Tổng hợp Tiền Giang và HTX thủ công mỹ nghệ Bình Minh cùng đoàn Bộ Thương mại khảo sát thị trường Hoa Kỳ trong tháng 8/2003. Đối với thị trường trong nước đã tổ chức khảo sát thị trường phía Bắc và giao Công ty Thương nghiệp Tổng hợp chủ trì mở cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm của các doanh nghiệp trong tỉnh tại Hà Nội, Lào Cai... được hỗ trợ kinh phí từ quỹ xúc tiến thương mại.
- Trong năm 2005 tổ chức cho hơn 98 lượt doanh nghiệp tham gia các hội chợ triển lãm quốc tế trong nước nhằm tìm kiếm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm đến các quốc gia như: Trung Quốc và Đức nhằm mở rộng thị trường.
3. Công tác phát triển sản phẩm và bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa
- Hỗ trợ các doanh nghiệp đăng ký nhãn hiệu hàng hóa và đăng ký xuất xứ hàng hóa của Xoài cát Hòa Lộc, Vú sữa Vĩnh Kim, Khóm Tân Lập, Thanh long Chợ Gạo, Sơ ri Gò Công và hoàn tất việc đặt 3 pano giới thiệu vùng sản xuất tập trung của Khóm Tân Lập, Xoài cát Hòa Lộc, Vú sữa Lò rèn Vĩnh Kim.
- Phối hợp với Sở Khoa học - Công nghệ hỗ trợ các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế trong tỉnh tiến hành đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa đối với thị trường trong nước, đặc biệt đã hỗ trợ kinh phí cho doanh nghiệp tư nhân (DNTN) SD đăng ký dấu CE để được xuất khẩu sản phẩm gỗ sang thị trường EU. Hướng dẫn các doanh nghiệp tham dự bình chọn mẫu thiết kế đẹp 2004 - 2005 do tổ chức phát triển kiểu dáng công nghiệp Nhật Bản tổ chức. Kết quả DNTN SD đã được chọn một số sản phẩm tham gia bình chọn chính thức.
4. Hội thảo, tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng:
- Năm 2003 phối hợp với Trường Cao đẳng Kinh tế đối ngoại - Bộ Thương mại mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ ngoại thương cho các doanh nghiệp, HTX nhằm nâng cao kỹ năng xuất nhập khẩu, lớp học có 48 học viên dự học.
- Năm 2004 tổ chức lớp tập huấn Nghiệp vụ ngoại thương và Xúc tiến thương mại cho hơn 50 đối tượng là cán bộ quản lý kinh tế, cán bộ phụ trách kinh doanh của các doanh nghiệp về pháp luật kinh doanh thương mại, môi trường kinh doanh, kỹ thuật kinh doanh, marketing, giới thiệu các hình thức thương mại mới như thương mại điện tử, thanh toán điện tử và đăng ký nhãn hiệu hàng hóa.
III. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH TIỀN GIANG THỜI GIAN QUA
Với những kết quả đã đạt được và những tồn tại yếu kém nêu trên, có thể đánh giá chung tình hình thương mại tỉnh Tiền Giang thời kỳ 1996 - 2005 như sau:
1. Hoạt động thương mại trên địa bàn tỉnh vẫn tiếp tục ổn định và phát triển, thị trường được mở rộng và sôi động nhất là đối với lĩnh vực thị trường nội địa. Lượng hàng hóa lưu thông trên thị trường hàng năm đều tăng so với cùng kỳ. Các cân đối lớn của nền kinh tế luôn được giữ vững, hàng hóa phong phú, đa dạng, chất lượng được cải thiện, nhiều sản phẩm đã đủ sức cạnh tranh, giá cả tương đối ổn định, đáp ứng cơ bản nhu cầu về sản xuất và tiêu dùng của nhân dân trong tỉnh.
2. Mạng lưới kinh doanh thương mại của các thành phần kinh tế được mở rộng ở cả thành thị và nông thôn, cơ chế quản lý và phương thức kinh doanh của các doanh nghiệp tiếp tục được đổi mới và ngày càng đa dạng với nhiều hình thức linh hoạt như đại lý, ủy thác, trả góp, trả chậm... Ở thành thị đã phát triển một số phương thức văn minh; hiện đại như: siêu thị, mua bán tự chọn, trung tâm thương mại...
3. Thương nghiệp nhà nước và Hợp tác xã Thương mại dịch vụ đã có nhiều cố gắng phấn đấu, vượt qua khó khăn thử thách để vươn lên, có sự chuyển biến mạnh mẽ, đã chi phối được các lĩnh vực chủ yếu và sản phẩm thiết yếu của kinh tế tỉnh nhà, đóng góp ngày càng nhiều cho ngân sách nhà nước.
4. Về hoạt động sắp xếp đổi mới các doanh nghiệp nhà nước trong ngành được quan tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện đúng tiến độ, kế hoạch. Đến cuối năm 2004 toàn ngành đã hoàn thành cổ phần hóa 5 doanh nghiệp và giải thể 2 doanh nghiệp, sáp nhập 1 doanh nghiệp. Đến nay Ban đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước đã hoàn thành kế hoạch sắp xếp đổi mới công tác cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước.
5. Hoạt động xuất nhập khẩu góp phần bảo đảm cân đối cung cầu và ổn định thị trường, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu tác động tích cực đến sản xuất và tiêu dùng phát triển lành mạnh và hiệu quả, mặt khác góp phần làm chuyển dịch cơ cấu sản xuất hướng về xuất khẩu, thúc đẩy nhanh tiến trình hội nhập kinh tế thế giới.
6. Những năm qua được tỉnh quan tâm đầu tư, mạng lưới chợ ở địa bàn nông thôn của tỉnh tiếp tục được cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới với sự đa dạng của loại hình tổ chức kinh doanh và tổ chức quản lý, trong đó đã hình thành một số loại hình chợ đặc thù như: chợ tập trung đầu mối, chợ chuyên doanh... Công tác quản lý chợ được chú trọng củng cố kiện toàn, bồi dưỡng nghiệp vụ, chất lượng hoạt động được nâng lên đã góp phần đáng kể trong cung ứng hàng hoá cho sản xuất và tiêu dùng của nhân dân trong tỉnh nhất là đối với thị trường nông thôn. Công tác quản lý ở các chợ tuy có chuyển biến đáng kể, nhưng chưa ngang tầm với yêu cầu đặt ra.
7. Hoạt động xúc tiến thương mại và du lịch tuy còn mới, nhưng đã được sự quan tâm chỉ đạo thực hiện có trọng tâm, từng bước củng cố và đạt được một số kết quả nhất định. Nhận thức về công tác xúc tiến thương mại và du lịch được nâng cao và tương đối đầy đủ ở cả 3 cấp độ: Cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức xúc tiến thương mại và cộng đồng doanh nghiệp. Từ đó, nhận thức đầy đủ hơn về vị trí và vai trò của công tác xúc tiến thương mại và du lịch, nên việc tăng cường khai thác và quản lý thông tin thương mại và du lịch, việc đầu tư kinh phí và nguồn nhân lực ở cơ quan nhà nước của tỉnh và cộng đồng doanh nghiệp cho công tác xúc tiến thương mại và du lịch đã có sự chuyển biến rõ rệt.
8. Công tác quản lý nhà nước về thương mại và du lịch tiếp tục được củng cố và đổi mới cả nội dung quản lý và tổ chức bộ máy. Mối quan hệ phối hợp giữa ngành Thương mại và Du lịch với các ngành, các địa phương ngày càng chặt chẽ. Do vậy, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về thương mại - du lịch và thị trường có nhiều mặt tiến bộ hơn. Công tác đấu tranh chống buôn lậu, chống sản xuất, buôn bán hàng giả và gian lận thương mại được tăng cường. Đặc biệt, thực hiện Công điện 1254 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch của Ban Chỉ đạo 127/TG, lực lượng Quản lý thị trường đã có nhiều cố gắng, chủ động phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng thực hiện nhiều biện pháp quản lý thị trường tận gốc, quản lý tốt địa bàn, tăng cường kiểm tra trên khâu lưu thông và đã được một số kết quả khả quan. Song tình hình buôn bán, vận chuyển hàng buôn lậu, hàng cấm vẫn diễn biến phức tạp trên tất cả các tuyến, từ đó gây khó khăn cho công tác kiểm tra và xử lý, trình độ cán bộ chưa ngang tầm với yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ mới.
Phần 2:
PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH THƯƠNG MẠI TỈNH TIỀN GIANG ĐẾN NĂM 2010 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020
I. VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA THƯƠNG MẠI ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA TỈNH TIỀN GIANG
1. Thương mại là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng
Trong quá trình tái sản xuất xã hội, thương mại là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, bảo đảm cho quá trình tái sản xuất diễn ra một cách bình thường và liên tục, bảo đảm cho tiêu dùng ngày một phát triển cả về hiệu quả và chất lượng, qua đó quyết định tính chất và trình độ phát triển của một nền kinh tế.
Sản phẩm sản xuất ra, thông qua thương mại, sản phẩm được tiêu thụ, tức là làm cho các nhu cầu tiêu dùng được đáp ứng. Thông qua tiêu dùng, thương mại phát hiện ra các nhu cầu tiêu dùng mới cũng như sự thay đổi của cơ cấu tiêu dùng. Qua đó, thương mại phản ánh lại với sản xuất, tác động đến sản xuất để sản xuất thay đổi, đáp ứng nhu cầu của tiêu dùng và từ đó làm cho các nhu cầu tiêu dùng được thỏa mãn và phát triển.
Thương mại càng phát triển, thì cầu nối trung gian đó càng được rút ngắn, sản xuất càng gắn kết chặt chẽ hơn với tiêu dùng, đáp ứng được đúng, đủ, kịp thời nhu cầu tiêu dùng. Thương mại được thể hiện qua việc mua, nhập khẩu, bán, xuất khẩu, dự trữ hàng hóa và cung ứng dịch vụ, đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của xã hội.
2. Thương mại là hậu cần cho sản xuất và tiêu dùng
Thương mại tỉnh Tiền Giang phải giải quyết tốt vấn đề đầu ra cho sản xuất, góp phần giúp sản xuất tập trung, đầu tư cho sản xuất theo hướng chuyên môn hóa sâu hơn, rộng hơn... làm cho sản xuất diễn ra liên tục và phát triển. Thương mại tổ chức bao tiêu sản phẩm cho sản xuất, thông qua mạng lưới tiêu thụ của mình, thương mại đưa sản xuất đến với người tiêu dùng.
Để giải quyết tốt vấn đề đầu ra cho sản xuất, thương mại tỉnh Tiền Giang cần thực hiện tốt quá trình chế biến, chọn lọc, bảo quản, đóng gói... làm cho sản phẩm hoàn hảo hơn, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tốt hơn.
Để thực hiện tốt vai trò hậu cần cho sản xuất, tiêu dùng, thương mại tỉnh Tiền Giang đã tiến hành dự trữ lưu thông một cách hợp lý để có thể cung ứng đúng, đủ, kịp thời đáp ứng các nhu cầu của sản xuất, giảm các dự trữ không cần thiết trong sản xuất để từ đó nâng cao được hiệu quả sử dụng trên một đồng vốn kinh doanh.
Ngoài ra, với vai trò là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng, thương mại tỉnh Tiền Giang thực hiện chức năng hậu cần cho tiêu dùng của dân cư và xã hội, bảo đảm cung ứng hàng hóa, dịch vụ theo đúng nhu cầu tiêu dùng.
Thực tế cho thấy, nếu không có thương mại, thì hoạt động sản xuất khu vực tỉnh Tiền Giang cũng như việc đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của sản xuất và dân cư sẽ không thể thực hiện được. Vì vậy, thương mại tỉnh Tiền Giang có vị trí, vai trò cực kỳ quan trọng hậu cần cho sản xuất và tiêu dùng.
3. Thương mại có vai trò hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng hợp lý
Thương mại có vai trò thông tin và hướng dẫn tiêu dùng một cách hợp lý. Điều đó có nghĩa là giúp người tiêu dùng lựa chọn các loại hàng hóa, dịch vụ đáp ứng được đúng, đủ, kịp thời nhu cầu của mình, sử dụng một cách văn minh và hiệu quả. Thương mại không những giúp cho sản xuất đáp ứng tốt hơn nhu cầu tiêu dùng mà còn có vai trò kích thích nhu cầu phát triển và tạo ra nhu cầu mới.
Thương mại nghiên cứu xây dựng các định mức tiêu dùng giúp sản xuất nắm bắt và định hướng mở rộng quy mô sản xuất phù hợp với quy mô tiêu dùng, bao gồm tiêu dùng để sản xuất ra hàng hóa, tiêu dùng của dân cư và các tiêu dùng khác.
4. Thương mại có vai trò thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Đối với sản xuất hàng hóa, thương mại thúc đẩy quá trình lưu thông và tiêu thụ hàng hóa cả trong và ngoài nước (tiêu dùng trong nước và xuất khẩu), từ đó kích thích và thu hút đầu tư (cả trong và ngoài nước) để mở rộng, phát triển sản xuất, tạo ra thêm nhiều của cải, vật chất cho xã hội.
Đối với hoạt động dịch vụ, thương mại thúc đẩy quá trình mở rộng và phát triển các loại hình dịch vụ: Thương mại, du lịch, lao động, bảo hiểm, dịch vụ ngân hàng, bưu chính viễn thông, pháp lý...
II. CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI CỦA TỈNH TIỀN GIANG THỜI KỲ ĐẾN NĂM 2020
1. Bối cảnh quốc tế
- Tình hình kinh tế và chính trị thế giới diễn biến nhanh chóng và phức tạp về nhiều mặt khó lường trước. Tuy vậy, có thể dự đoán rằng khoa học và công nghệ sẽ có nhiều bước nhảy vọt chưa từng thấy, nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin sẽ chiếm vị trí ngày càng lớn trong quá trình phát triển. Toàn cầu hóa, khu vực hóa và hội nhập quốc tế với các mặt tích cực và tiêu cực, tiếp tục tiến triển thông qua đấu tranh gay gắt, quá trình tự do hóa thương mại, đầu tư dịch vụ sẽ tiếp tục được mở rộng. Sự trao đổi trên thế giới sẽ tăng mạnh theo hướng giảm tỷ trọng các sản phẩm sơ chế; các sản phẩm có hàm lượng lao động cao, tăng tỷ trọng các sản phẩm công nghiệp chế biến và đặc biệt các sản phẩm có kỹ thuật và hàm lượng trí tuệ cao, dịch vụ tiền tệ, sản phẩm tri thức chiếm tỷ trọng ngày càng lớn. Cùng dưới tác động của những tiến bộ khoa học công nghệ, phương thức kinh doanh mới sẽ ngày càng phát triển, trong đó thương mại điện tử sẽ ngày càng phát triển mạnh.
Bên cạnh đó, kinh tế thế giới còn ẩn chứa nhiều nhân tố bất trắc, khó dự báo. Sự cạnh tranh sẽ ngày càng gay gắt mà trực tiếp và trước mắt là Trung Quốc vốn có sức cạnh tranh cao kể từ khi gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO). Tài chính, tiền tệ, giá cả vẫn còn nhiều biến động.
- Trong nền kinh tế thế giới, các nước công nghiệp phát triển vẫn giữ vị trí áp đảo, trong khi các nước đang phát triển sẽ còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức nghiêm trọng. Trong số các nước công nghiệp phát triển, Mỹ vẫn là siêu cường hàng đầu, vừa cạnh tranh gay gắt vừa tìm cách dung hòa lợi ích với Tây Âu, Nhật Bản, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ sẽ vươn lên chiếm trị trí ngày càng lớn trong nền kinh tế và thương mại thế giới. Châu Á, Thái Bình Dương sau khủng hoảng đang hồi phục, tiếp tục là một thị trường, đối tác lớn, cùng Châu Âu hình thành không gian kinh tế Á - Âu.
2. Bối cảnh trong nước
- Bước vào thời kỳ 2006-2020, thế và lực của nước ta hơn hẳn 10 năm trước, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và năng lực sản xuất tăng khá, đời sống của tuyệt đại đa số nhân dân được cải thiện, các nguồn lực như lao động, kể cả chất xám, đất đai, tài nguyên, thị trường trong nước... còn khá dồi dào và có khả năng khai thác tốt để phát triển kinh tế, trong đó có thương mại và một số ngành sản xuất trong nước phát triển với tốc độ cao, tạo ra được khối lượng lớn về sản phẩm hàng hóa có chất lượng cao, ổn định, giá thành hạ có sức cạnh tranh trên thị trường trong ngoài nước. Cơ chế, chính sách thương mại của Nhà nước ngày càng thông thoáng tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động.
- Việt Nam chính thức được kết nạp vào thành viên thứ 150 của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Tiền Giang nằm trong vùng kinh tế trọng điểm kinh tế phía Nam và thành phố Mỹ Tho được công nhận là đô thị loại II. Quá trình hội nhập tạo ra khả năng mở rộng thị trường, có thêm nhiều đối tác để phát triển kinh tế và tăng cường quan hệ thương mại. Quan hệ kinh tế quốc tế của nước ta được mở rộng, nhất là từ khi gia nhập WTO, từ đó có thể tận dụng được những ưu đãi dành cho các nước đang phát triển, mở rộng thị trường, thu hút thêm vốn đầu tư nước ngoài và công nghệ.
Tuy nhiên, năng lực cạnh tranh của quốc gia, doanh nghiệp và sản phẩm còn thấp lại phải nhập cuộc đua tranh gay gắt hơn trên thị trường khu vực đầy đủ cam kết về AFTA, nhận thức và hành động trong quá trình hội nhập còn tồn tại nhiều vấn đề. Cơ cấu kinh tế còn có những tồn tại lớn, chưa phát huy được thế mạnh và những lợi thế so sánh trong từng ngành, từng vùng. Trình độ công nghệ nhìn chung còn lạc hậu, hiệu quả sản xuất kinh doanh còn thấp. Tình hình tài chính, tiền tệ, giá sản phẩm, nhất là nông sản còn chứa đựng nhiều nhân tố không ổn định, khó dự báo, ảnh hưởng không nhỏ tới việc sản xuất, mua bán của nước ta. Nhiều yếu tố của kinh tế thị trường chưa được thiết lập đồng bộ, đang gây cản trở cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư phát triển trong nước.
III. THƯƠNG MẠI NỘI ĐỊA
1. Định hướng
- Chuyển dịch cơ cấu lưu thông hàng hóa, đáp ứng yêu cầu chuyển dịch cơ cấu kinh tế ngành và phát triển sản xuất, kinh doanh hướng về xuất khẩu.
- Phát triển tất cả các loại hình kinh doanh, chú trọng phát triển các loại hình kinh doanh thương mại văn minh, từng bước hiện đại, mua gom nông sản xuất khẩu, bán lẻ, chú trọng hỗ trợ và có chính sách ưu đãi đầu tư cho các đại lý mua gom nông sản và bán hàng công nghiệp. Xây dựng cho được những nhà phân phối lớn trên địa bàn tỉnh cho từng ngành hàng như: Xăng, dầu, hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng, thuốc chữa bệnh... Phát triển thị trường trong tỉnh đi đôi với việc tăng cường quản lý thị trường, xây dựng môi trường kinh doanh, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng và văn minh.
- Giữ vững quan hệ cung - cầu, ổn định giá cả và thị trường các mặt hàng thiết yếu, phục vụ tốt sản xuất và đời sống.
- Tiếp tục triển khai thực hiện tốt Chỉ thị 13/2004/CT-TTg ngày 31/3/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển mạnh thị trường nội địa; Quyết định số 559/QĐ-TTg ngày 31/5/2004 về phê duyệt Chương trình phát triển chợ đến năm 2010 và Chỉ thị số 22/2004/CT-UB ngày 09/11/2004 của UBND tỉnh Tiền Giang về việc thực hiện một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển mạnh thương mại - dịch vụ trên địa bàn Tiền Giang.
2. Mục tiêu
Do các chỉ tiêu tổng hợp của tỉnh còn đang được tính toán, thảo luận, điều chỉnh nên chỉ tiêu của ngành nêu ra lần này cũng chỉ mang tính chất sơ bộ, còn phải tính toán kỹ và sẽ được điều chỉnh tiếp. Theo tinh thần đó, dự kiến:
06-10 11-15 16-20
| - Nhịp độ tăng GDP của tỉnh: | 11 | 11,5 | 12 |
| - Nhịp độ tăng GTSX.KV3: | 13,7 | 13,2 | 12,9 |
| - Nhịp độ tăng GDP. KV3: | 13,7 | 13,2 | 13,0 |
TĐ: GDP TM 13,5 13,0 12,5
